Pielgrzymka Papieża Franciszka do Irlandii - krótkie podsumowanie

„Wy, rodziny, jesteście nadzieją Kościoła i świata!” powiedział Papież podczas Święta Rodzin. Zdjęcie: REUTERS/Stefano Rellandini/ Scanpix

 

Dwudniowa pielgrzymka Franciszka do Irlandii przebiegła pod znakiem spotkań, rozmów i modlitwy.  Media uważnie obserwowały papieskie gesty i słowa, szczególnie te, które odnosiły się do sprawy nadużyć w Kościele.

 

Głównym powodem pielgrzymki Papieża do Irlandii był udział w IX Światowym Spotkaniu Rodzin. W programie papieskiej wizyty nie zabrakło również spotkań z władzami Irlandii, m.in. prezydentem Michaaelem D. Higginsem.

 

Święto Rodzin

Ważnym punktem wizyty były spotkania z rodzinami podczas Święta Rodzin na stadionie Croke Park w Dublinie. Program tego wydarzenia był ciekawy i zróżnicowany.  Rodziny z całego świata dawały swoje świadectwa: przedstawiały się, po czym zapraszały do obejrzenia na telebimach krótkiego filmu wideo, nagranego w ich domu. Świadectwa były przeplatane występami artystycznymi, m.in. włoski tenor Andrea Bocelli zaśpiewał „Ave Maria”.

 

Papież odnosił się do wypowiedzi rodzin. Wysłuchując rodziny z Burkina Faso w Afryce podkreślił znaczenie małych gestów przebaczenia, jako fundamentu chrześcijańskiego życia rodzinnego.

Komentując świadectwo rodziny z Indii, zwrócił uwagę na znaczenie właściwego używania mediów społecznościowych, które  są pożyteczne, wtedy gdy są używane umiarkowanie i roztropnie. Przestrzegł jednak, aby nie stały się zagrożeniem dla prawdziwej sieci relacji, zniewalając nas w rzeczywistości wirtualnej i odizolowując od autentycznych relacji.

 

Na zakończenie Papież powiedział: „Wy, rodziny, jesteście nadzieją Kościoła i świata! Bóg, Ojciec, Syn i Duch Święty stworzył ludzkość na swój obraz, aby miała ona udział w Jego miłości, aby była rodziną rodzin i cieszyła się pokojem, który tylko On może dać. Swoim świadectwem o Ewangelii możecie pomóc Bogu w zrealizowaniu Jego marzenia. Możecie pomóc w zbliżeniu wszystkich dzieci Bożych, aby wzrastały w jedności i nauczyły się, co znaczy dla całego świata żyć w pokoju, jak wielka rodzina”.

 

Sanktuarium w Knock

W niedzielę Papież przybył do sanktuarium w Knock koło Galway, które jest nazywane „irlandzką Częstochową”.  Odprawił tu Anioł Pański. Powierzył Matce Bożej wszystkich cierpiących, a zwłaszcza ofiary nadużyć popełnionych przez członków Kościoła, a także wszystkie  rodziny na świecie.

Franciszek nawiązał również do sytuacji w pobliskiej Irlandii Północnej: „Z wdzięcznością za postępy ekumeniczne oraz znaczny wzrost przyjaźni i współpracy między wspólnotami chrześcijańskimi, modlę się, aby wszyscy uczniowie Chrystusa stale kontynuowali wysiłki na rzecz postępu procesu pokojowego i budowania harmonijnego i sprawiedliwego społeczeństwa dla dzieci dnia dzisiejszego”.

Światowe Spotkanie Rodzin, Phoenix Park, Dublin, 26, 2018. Zdjęcie: REUTERS/Stefano Rellandini/ Scanpix

 

Msza święta w Dublinie

Pomimo niesprzyjającej pogody we Mszy św.  w Dublinie wzięło udział około 130 tysięcy wiernych. Obecny był również prezydent Irlandii Michael Higgins. Przed rozpoczęciem liturgii Papież długo przejeżdżał w papamobile wzdłuż sektorów rozmieszczonych na rozległych błoniach, błogosławiąc zgromadzonych.

Podczas Mszy śpiewał chór złożony z trzech tysięcy osób z całej Irlandii. Na ołtarzu znajdował się prosty, drewniany krzyż pokutny z 1763 r. Szaty liturgiczne, w które ubrany był papież i koncelebrujący z nim biskupi i księża, zostały uszyte w Polsce. Eucharystia sprawowana była po angielsku i po łacinie, ale swą homilię Franciszek wygłosił po włosku.

Pozdrawiając Ojca Świętego na początku Mszy św. arcybiskup Dublina, Diarmuid Martin nawiązał do historycznej wizyty św. Jana Pawła II w 1979 r., który w tym samym miejscu sprawował Eucharystię. Zaznaczył, że przez te lata Kościół w Irlandii przeszedł trudne czasy. „Ludzie zostali dogłębnie zranieni przez ludzi Kościoła. Została zakwestionowana wiara ludu, a Kościół Jezusa Chrystusa został zraniony”.

W homilii Franciszek zachęcił uczestników IX Światowego Dnia Rodziny w Dublinie, by po powrocie do swych domów „stali się źródłem wsparcia dla innych, aby dzielić się z nimi Jezusowymi «słowami życia wiecznego»”. Jednocześnie wskazał, że „życie w miłości, tak jak Chrystus nas umiłował, wiąże się z naśladowaniem Jego ofiary z siebie samego, wiąże się z umieraniem dla siebie, by odrodzić się do wspanialszej i bardziej trwałej miłości. Tylko ta miłość może ocalić świat od niewoli grzechu, od egoizmu, od chciwości i obojętności wobec potrzeb tych, którym się mniej poszczęściło. To jest miłość, którą poznaliśmy w Jezusie Chrystusie. Ucieleśniła się ona w naszym świecie za pośrednictwem rodziny, i poprzez świadectwo rodzin chrześcijańskich w każdym pokoleniu ma moc przełamać wszelkie bariery, aby pojednać świat z Bogiem i uczynić z nas to, do czego jesteśmy od zawsze przeznaczeni: jedną rodziną ludzką, żyjącą razem w sprawiedliwości, świętości i pokoju” - stwierdził Ojciec Święty.

Papież zauważył, że zadanie misyjne wiąże się z pokonywaniem szeregu wyzwań. Jednocześnie zachęcił, aby nie poddawać się obojętności lub wrogości z jaką mogą spotykać się tego rodzaju działania. Dodał, że nauczanie Jezusa jest trudne: „Jakże zawsze trudno wybaczyć tym, którzy nas skrzywdzili! Jak wielkim wyzwaniem jest zawsze przyjęcie imigranta i obcego! Jakże bolesne jest znoszenie rozczarowania, odrzucenia lub zdrady! Jak niewygodne jest chronienie praw najsłabszych, nienarodzonych lub starszych, którzy zdają się zakłócać nasze poczucie wolności!”.

Papież powiedział, że źródłem mocy dla chrześcijan jest Duch Święty oraz łaska sakramentalna. „Niech nasze dzisiejsze świętowanie umocni każdego z was, rodziców i dziadków, dzieci i młodzież, mężczyzn i kobiety, braci i siostry zakonne, kontemplatyków i misjonarzy, diakonów i księży, w dzieleniu się radością Ewangelii! Obyście dzielili się Ewangelią rodziny jako radością dla świata!”.

 

Phoenix Park, Dublin, 26, 2018. Zdjęcie: REUTERS/Clodagh Kilcoyne

 

Spotkanie z biskupami

Ostatnim punktem papieskiej wizyty było spotkanie z irlandzkimi biskupami, które odbyło się w klasztorze dominikanek.

Ojciec Święty zapewnił tu m.in., że jego celem jest wsparcie dla działań irlandzkich biskupów: „Jestem szczególnie wdzięczny za troskę, jaką okazujecie wobec ubogich, wykluczonych i potrzebujących pomocy, jak o tym świadczył wasz niedawny list pasterski na temat bezdomności i uzależnień. Jestem również wdzięczny za pomoc, jaką oferujecie waszym kapłanom, których ból i zniechęcenie z powodu niedawnych skandali są często ignorowane”.

 

Wyczekiwane wątki dotyczące nadużyć ze strony Kościoła

Podczas swojej podróży do Irlandii Papież wielokrotnie odnosił się do bolesnej sprawy wykorzystywania dzieci przez księży i osoby związane z Kościołem.

Przede wszystkim doszło do zapowiadanego spotkania z ofiarami nadużyć. Odbyło się ono w  nuncjaturze apostolskiej w Dublinie, gdzie Ojciec Święty rozmawiał  z ośmioma osobami, które w dzieciństwie padły ofiarami nadużyć seksualnych ze strony duchownych.

Według dwojga uczestników tej półtoragodzinnej rozmowy papież określił te czyny i ukrywanie ich przez Kościół dosadnym słowem „gówno”. W gronie tym były dwie kobiety, w tym Marie Collins, wykorzystana w dzieciństwie przez księdza, która później weszła w skład powołanej przez papieża komisji ds. zwalczania pedofilii, ale z której po kilku miesiącach odeszła na znak protestu wobec blokowania, według niej, przez Kurię Rzymską tego procesu. Wśród przyjętych przez papieża znaleźli się też dwaj księża: Patrick McCafferty i Joe McDonald.

Bolesny wątek nadużyć pojawił się również podczas spotkania z władzami, gdzie Franciszek odniósł się do „poważnego zgorszenia” spowodowanego w Irlandii przez wykorzystywanie małoletnich ze strony członków Kościoła. „Nieskuteczność władz kościelnych -biskupów, przełożonych zakonnych, kapłanów i innych – w odpowiednim zareagowaniu na te odrażające przestępstwa słusznie wzbudziła oburzenie i jest nadal przyczyną cierpienia oraz wstydu dla wspólnoty katolickiej. Podzielam te uczucia” powiedział Franciszek. Zarazem wskazał na wysiłki władz kościelnych, aby zaradzić błędom z przeszłości oraz przyjąć rygorystyczne normy, mające na celu zapewnienie, aby się one nie powtórzyły. Przypomniał, że w niedawnym w Liście do ludu Bożego podkreślił konieczność zaangażowania na rzecz wyeliminowania tej plagi w Kościele, niezależnie od kosztów moralnych i cierpień.

 

W sanktuarium w Knock Papież modlił się za ofiary nadużyć. Papież powiedział również: „ Nikt z nas nie może uwolnić się od wzruszenia z powodu losów osób małoletnich, które doznały wykorzystania, zostały okradzione z niewinności i opuszczone z bliznami bolesnych wspomnień. Ta otwarta rana rzuca nam wzywanie by być stanowczymi i zdecydowanymi w poszukiwaniu prawdy i sprawiedliwości. Błagam Pana o przebaczenie za te grzechy, za zgorszenie i zdradę dostrzegane przez wielu członków rodziny Bożej. Proszę naszą Matkę Najświętszą, by wyjednała uzdrowienie osobom, które zaznały nadużyć i umocniła wszystkich członków rodziny chrześcijańskiej w stanowczym postanowieniu, by nigdy nie pozwolić, aby takie sytuacje się zdarzały”.

 

Podczas Mszy św. w Dublinie w ramach aktu pokutnego Papież prosił Boga o przebaczenie za nadużycia władzy, sumienia i seksualne, do jakich doszło w instytucjach kościelnych w Irlandii i za brak współczucia przełożonych kościelnych dla ofiar. Przeprosił także za to, że w przeszłości samotnym matkom odbierano dzieci, mówiąc, że próby ich odszukania są grzechem śmiertelnym. - To nie jest grzech śmiertelny, to czwarte przykazanie - stwierdził Ojciec Święty. Jego słowa były potwierdzane oklaskami przez zgromadzonych.

 

Wątek ten pojawił się również podczas sprostania z biskupami, gdzie z ust Papieża padły słowa: „W Irlandii, podobnie, jak wszędzie indziej, uczciwość i wiarygodność, z jaką Kościół postanawia podjąć ten bolesny rozdział swojej historii, może stanowić wzór i zachętę dla całego społeczeństwa” .