Kościół katolicki i integracja: - Spójrz na nas, jak na Szwecję jutra

• 44 parafie
• 124 tys. członków
• Największe grupy narodowe to Polacy i Chorwaci

 

Kardynał Anders Arborelius uważa, że Kościół katolicki w Szwecji przypomina „Szwecję jutra”, gdzie bycie imigrantem zmieniło się na korzyść 

 roku 2017 biskup Anders Arborelius ze Sztokholmu został mianowany przez papieża Franciszka pierwszym w historii nordyckim kardynałem. Był on wyróżniającym się głosem w szwedzkiej debacie na temat integracji:  - Wiele mówiono o integracji w Szwecji, ale niewiele zrobiono, na przykład w polityce mieszkaniowej, gdzie mamy silną segregację, rejony o niskich dochodach i dużych problemach społecznych  - mówi kard. Arborelius.

 

Tekst i zdjęcie: Hans Rossiné Tłumaczenie: Marta Tomczyk-Maryon

 

 - Dyskutowaliśmy, czy powinniśmy odprawiać Msze w języku szwedzkim, czy też  w różnych językach narodowych. Ale doświadczenie wskazuje, że niektórzy katolicy docierają do nas tylko przez Msze i duszpasterstwo we własnym języku -  mówi biskup diecezji sztokholmskiej, kardynał Anders Arborelius.

 

 W Szwecji jest około 124 tys. zarejestrowanych katolików, ale ich rzeczywista liczba jest prawdopodobnie wyższa -  mówi biskup Anders.

 

Coroczny wzrost

Kościołowi w Szwecji  przybywa rocznie około dwóch - trzech tysięcy nowych członków, chociaż równocześnie  około tysiąc wymeldowuje się, głównie dlatego, że nie chce płacić podatku kościelnego. Kościół ma ponad sto narodowości i cztery główne języki, oprócz szwedzkiego są to: polski, hiszpański, chorwacki i arabski. Polska grupa jest największa, następne w kolejności to chrześcijanie z Ameryki Łacińskiej i z Bliskiego Wschodu. Ci ostatni stali się dużą grupą w Szwecji. Polacy i Chorwaci osiedlają się głównie w Szwecji południowej, podczas gdy większość Chaldejczyków mieszka w środkowej Szwecji.

– Czy nazwałbyś  Kościół w Szwecji areną integracji?

– Wiele parafii działa w ten sposób. Nowo przybyłym często łatwiej jest zakotwiczyć się w społeczności poprzez parafię. Ale mamy także wyzwania duszpasterskie związane z tym, że wielu pozostaje tylko w swojej grupie.

– Widzimy, że dzieci imigrantów są często bardziej aktywne poza swoją grupą narodową, niż ich rodzice. Pokolenie rodziców uważa, że łatwiej jest przebywać z osobami o tym samym pochodzeniu, co oni.

– Istnieje również różnica między różnymi grupami narodowymi. Wielu Polaków przyprowadza swoje dzieci na nabożeństwa w języku szwedzkim, ponieważ chcą, aby były one dobrze zintegrowane ze szwedzkim społeczeństwem. Widzimy również, że to Polacy i Filipińczycy najczęściej poślubiają Szwedów, podczas gdy w innych grupach ludzie zawierają małżeństwa z osobami o tym samym pochodzeniu.

 

KONFLIKT: - Kiedy zaczynałem tutaj jako biskup w latach 90., było tu dużo napięć w środowisku węgierskim. Konflikty z ojczystego kraju wzmocniły się tutaj w Szwecji - mówi kardynał Arborelius

 

Obszar działania

– Czy szwedzki katolicyzm, który istnieje w  Kościele,  gdzie jest tak wiele różnych narodowości, ma jakiś wyróżniający go rys?

– Tak,  uważam, że wyraźnie jesteśmy Kościołem katolickim w Szwecji, chociaż wielu czuje się związanych z Kościołem kraju, z którego pochodzi. Naszym wyzwaniem jest znalezienie obszaru działań, na którym chcemy się skupić. Staramy się łączyć różne grupy, poprzez wspólne wydarzenia, takie jak pielgrzymki, imprezy kulturalne i oczywiście Msze. W szczególny sposób staramy się dotrzeć do młodzieży.

– Kościoły orientalne są tak naprawdę osobnymi kościołami, zjednoczonymi z nami, ale robimy wiele, aby utrzymać ten wspólny fundament, nawet wtedy, gdy w różnych grupach występują konflikty. Kiedy zaczynałem tutaj jako biskup w latach 90., było tu na przykład dużych napięć w środowisku węgierskim. Konflikty z ojczystego kraju wzmocniły się tutaj, w Szwecji, i my musimy je zrozumieć, i próbować pomóc w ich rozwiązaniu.

 

Szwecja jutra

– Lubię postrzegać nas jako Szwecję jutra, gdzie naturalne jest to, że obok siebie są różne kultury. Bycie imigrantem zmieniło się na korzyść. Naszą siłą jest to, że gromadzimy wszystkich, od nauczycieli akademickich, zwykłych robotników, po ludzi żyjących na marginesie społeczeństwa. Jest to szczególnie prawdziwe w Sztokholmie, który jest jednym miast, gdzie segregacja jest najbardziej widoczna. Są obszary, zamieszkiwane przez większą liczbę katolików niż luteranów -  mówi biskup Anders.

Opowiada, że katolicy zaczynają również zaznaczać swoją rolę w polityce.

– W parlamencie mamy dwie polskie katoliczki, jedną w Umiarkowanej Partii Koalicyjnej i drugą w Partii Zielonych. Ale wielu katolikom trudno jest zaangażować się politycznie w Szwecji ze względu na stosunek partii politycznych do kwestii aborcji.

 

Zrobiono zbyt mało

– Wydaje się, że z integracją w Szwecji są większe problemy niż w Norwegii?

– Wiele mówiono o integracji w Szwecji, ale niewiele zrobiono, na przykład w polityce mieszkaniowej, gdzie mamy silną segregację w obszarach z grupami o niskich dochodach i poważnych problemach społecznych. Ale muszę dodać, że wielu imigrantów również się wybiło.

– Chociaż mamy wiele szkół, które funkcjonują dobrze, szwedzki system oświatowy ma problemy. Zawód nauczyciela ma zbyt niski status. Wiele dzieci imigrantów przyjeżdżając do Szwecji, ma szacunek dla nauczycieli, ale ostatecznie znajdują się pod wpływem otoczenia i tracą to, z czym przyjechali. Opieka penitencjarna również ma problemy. Widzimy, że praca w więzieniach stała się ważna dla naszego Kościoła. Z ekumenicznego punktu możemy to nazwać „klasztorem w więzieniu”. To pomogło wielu ludziom zacząć nowe życie. Może więzienia staną się najbardziej religijną częścią Szwecji? Nie ma tu nikogo, kto  sprzeciwiałby się otwartemu mówieniu o Bogu - mówi biskup Anders.

 

 „Kolejnym ważnym wyzwaniem jest promowanie kobiet i zapewnienie im większej przestrzeni w Kościele. Więcej kobiet musi  zajmować kluczowe role, a także w pracować z młodzieżą ”.

 

Więcej kobiet na kluczowych  stanowiskach

Kardynał mówi, że Kościół w Szwecji ma około 170 księży,  w tym 15 z Bliskiego Wschodu. Wyzwaniem na przyszłość jest znalezienie proboszczów, którzy będą pracowali i prowadzili parafie.

– Kolejnym ważnym wyzwaniem jest promowanie kobiet i zapewnienie im większej przestrzeni w Kościele. Więcej pań musi  zajmować kluczowe role, a także w pracować z młodzieżą. Chciałbym zobaczyć więcej kobiet na strategicznych stanowiskach.

– Widzimy również, że liczba sióstr zakonnych spada w Szwecji, chociaż ostatnio przybyło trochę z Nigerii. Przyjęcie powołania jest trudne szczególnie dla zakonów żeńskich, gdzie  ważne jest zachowanie struktury klasztornej.

– Sprawy dotyczące nadużyć wciąż toczą się w Kościele i będzie się to działo jeszcze długo. Dlatego musimy stale wykazywać, że robimy, co możemy, aby zapobiec nadużyciom.

– Musimy także podjąć wysiłki ekumeniczne. Niedawne badania pokazują, że 50 procent  młodzieży chrześcijańskiej jest mobbingowane w szkole ze względu na swoją wiarę i dotyka ich to również ze strony nauczycieli. Innym dużym wyzwaniem jest zatrzymanie młodych ludzi po konfirmacji. Na szczęście wielu powraca, gdy zakładają rodzinę i mają dzieci - mówi biskup Arborelius.

 

 Kościół katolicki w Szwecji

• Diecezja katolicka w Sztokholmie obejmuje całą Szwecję z 44 rozproszonymi parafiami od Ystad na południu do Luleå na północnym wschodzie.

• Kościół katolicki w Szwecji wzrósł z około 80 tys. członków w 2003 r.do około 124 tys. obecnie. Każdego roku przybywa  2 - 3 tys. nowych członków.

• Kościół katolicki w całości składa się z 22 wschodnich kościołów i łacińskich.
• W Szwecji obecne są następujące kościoły orientalne: Apostolski Kościół Ormiański, Erytrejski i  Etiopski Kościół katolicki,  Kościół Chaldejski, Kościół maronicki, Kościół melchicki, Kościół katolicki obrządku syryjskiego, Syromalabarski Kościół katolicki. Biskup chaldejski jest wizytatorem apostolskim dla całej Europy.
• Oprócz 24 parafii istnieje również 17 misji katolickich, gdzie są odprawiane Msze i jest prowadzone nauczanie w różnych językach.
• Historia Kościoła w Szwecji rozpoczęła się w 1783 r., kiedy ustanowiono odrębny wikariat apostolski, w którym biskup lub kapłan byli odpowiedzialni za opiekę duszpasterską.
• Diecezja katolicka w Sztokholmie została założona w 1953 r., po tym jak wprowadzano w roku 1951 Szwecji własne prawo, dotyczące wolności religijnej.
• W 1998 r. Diecezja sztokholmska otrzymała swojego pierwszego etnicznego szwedzkiego biskupa: Andersa Arboreliusa (ur. 1949). Konwertował on w 1969 r., a w 1971 r. wstąpił do zakonu Karmelitów bosych i został wyświęcony w 1979 r. W 2017 r. Arborelius został mianowany przez papieża Franciszka pierwszym w historii nordyckim kardynałem.

 

 

 

 

Czytaj po norwesku 

Przeczytaj raport o dyskryminacji młodzieży w Szwecji z powodu wiary 

Tu znajdziesz wywiad z bp. Eidsvigiem i dane statystyczne na temat Kościoła w Norwegii 

Artykuł był po raz pierwszy publikowany (w j. norweskim) w magazynie kościelnym St. Olav kirkebad 1-2020. Pismo w wersji internetowej możesz przeczytać tutaj

Tu możesz zamówić St. Olav kirkebad w wersji papierowej prosto do domu. Pismo jest bezpłatne.