Cała prawda o św. Mikołaju

Uroš_Predić_-_Sveti_Nikola.jpg

 

 

Dziś w Kościele katolickim wspominamy św. Mikołaja. To dobra okazja nie tylko do otrzymania prezentu, ale  również do przypomnienia sobie postaci biskupa z Miry, który zasłynął tym, że troszczył się o ubogich.

 

Biskup Miry

Święty Mikołaj znany jako Mikołaj z Miry lub Mikołaj z Bari żył w latach 280-345 (lub 352) w Licji w miejscowości Patras na terenie dzisiejszej Turcji. Jego ojcem był bogaty i pobożny Euphemios, znany ze swojej dobroci, a matką Anna, siostra biskupa Myry zwanego także Mikołajem. Rodzice przykładali wielką wagę do wychowania syna, więc trudno się dziwić, że poszedł w ich ślady. Gdy zmarli Mikołaj odziedziczył majątek, którym chętnie dzielił się z potrzebującymi.

Na temat jego życia i cudów, jakie miał dokonać powstało wiele Żywotów. W jednym z nich pojawiła się opowieść o trzech córkach, którym ułatwił zamążpójście trzykrotnie podrzucając w nocy pieniądze na posag i ratując w ten sposób dziewczyny od trafienia do domu publicznego.

Znana jest również legenda o tym jak Mikołaj swoją modlitwą uratował od niechybnego utonięcia rybaków w czasie gwałtownej burzy. I dlatego czczony jest także jako patron marynarzy i rybaków.

Gdy Mikołaj został wybrany na biskupa miasta Miry, podbił serca wiernych gorliwością pasterską i troskliwością o ich potrzeby materialne.

Po długich latach odszedł po nagrodę do Pana 6 grudnia (między rokiem 345 a 352). Jego ciało zostało pochowane ze czcią w Mirze, gdzie przetrwało do roku 1087. Później do włoskiego Bari przewieźli je marynarze, chroniąc je przed muzułmanami. W roku 1089 papież Urban II uroczyście poświęcił grobowiec w bazylice wystawionej ku jego czci.

 

  320px-20110912330DR_Oberbobritzsch_Kirche_Nikolausaltar.jpg

 

 

„Kariera” świętego

Mikołaj z Miry jest czczony zarówno przez katolików, jak i prawosławnych. Jego wspomnienie przypada według kalendarza gregoriańskiego 6 grudnia, natomiast według kalendarza juliańskiego - 19 grudnia. Przy jego grobie odbył się w roku 1098 zwołany przez papieża Urbana II synod, na którym szukano dróg zniesienia podziałów w chrześcijaństwie. Początki jego kultu sięgają jednak VI wieku, kiedy to cesarz Justynian wystawił mu w Konstantynopolu wspaniałą bazylikę. Sto lat później cesarz Bazyli Macedończyk w pałacu cesarskim ufundował kaplicę ku czci Świętego. Mira była popularnym miejscem pielgrzymek. Kilkanaście kościołów pod jego wezwaniem oraz kaplica znajdowały się również w Rzymie. W całym chrześcijańskim świecie Mikołaj miał wiele świątyń. Jest patronem Grecji, Rosji i Lotaryngii, a także wielu miast hanzeatyckich oraz Amsterdamu, Ankony, Bari, Fryburga i Nowego Jorku. Imię świętego noszą też liczne miasta na wszystkich kontynentach.

W Polsce kult świętego był również popularny, o czym świadczy liczba obecnych do dziś 327 kościołów! Jego wezwanie noszą trzy kościoły katedralne w Elblągu, Kaliszu i w Bielsku-Białej. Warto również wspomnieć piękną bazylikę św. Mikołaja w Gdańsku, której początki sięgają XII  wieku.

 

Święty Wspomożyciel

Święty Mikołaj jest przedstawiany w stroju biskupa rytu łacińskiego lub greckiego. Jego atrybutami są m.in.: anioł, anioł z mitrą, chleb, troje dzieci lub młodzieńców w cebrzyku, trzy jabłka, trzy złote kule na księdze lub w dłoni, pastorał, księga, kotwica, sakiewka z pieniędzmi, trzy sakiewki, okręt, worek prezentów.

Mikołaj jest patronem dziewcząt pragnących wyjść za mąż, kobiet chcących urodzić dziecko, noworodków, ludzi morza, flisaków, dokerów, kupców, młynarzy, piekarzy, rzeźników, krawców, tkaczy, podróżnych i pielgrzymów, więźniów, adwokatów, notariuszy, handlarzy winem i zbożem i żebraków. Zaliczany był do Czternastu Świętych Wspomożycieli.

 

father-christmas-1149928_960_720.webp

Postać prawdziwego świętego Mikołaja ma niewiele wspólnego reklamowym mikołajem rozwożącym colę na święta

 

 

Prezenty

W połowie XIII wieku w niektórych krajach powstał zwyczaj obdarowywania się w dzień wspomnienia tego Świętego, czyli 6 grudnia. Prezenty dostawały głównie dzieci. W Polsce zwyczaj ten rozpowszechnił się stosunkowo późno, w połowie XVIII wieku. Podkładano dzieciom prezenty w nocy, mówiąc, że to dar św. Mikołaja.