Nowy dekret ogólny: zaostrzone kary wobec nadużyć

Biskup Eidsvig zaostrza kary i zmienia długość okresu przedawnienia

IMG_2629.jpeg

PRAWIDŁOWE I KONIECZNE: Kary za naruszenie szóstego przykazania nie były wystarczająco jasne. Nowy dekret ogólny daje podstawy prawne do surowego i sprawiedliwego traktowania kapłanów i osób duchownych, które dokonały nadużyć - uważa biskup Oslo, Bernt Eidsvig. Zdjęcie: Petter T. Stocke-Nicolaisen

 

W nowym dekrecie ogólnym biskup Bernt Eidsvig zaostrza karę dla duchownych i osób zatrudnionych w Kościele za złamanie szóstego przykazania „Nie cudzołóż”.

 
Tekst i zdjęcia: Petter T. Stocke-Nicolaisen Tłumaczenie: Marta Tomczyk-Maryon

 

W dekrecie ogólnym stwierdza się, że zaostrzenie kary dotyczy w szczególności „grzechów przeciwko szóstemu przykazaniu, które mogą spowodować wielką szkodę dotkniętemu przez grzech”. Powodem zaostrzenia i doprecyzowania kar są systematyczne i zintensyfikowane działania Kościoła przeciwko nadużyciom wobec nieletnich i osób dorosłych, które są narażone na wykorzystywanie.  Sama kara musi mieć charakter prewencyjny, musi usunąć sprawców z instytucji Kościoła - jest ona wyrazem wartości wyznawanych przez Kościół i postawy wobec nadużyć: zero tolerancji, jak wielokrotnie podkreślał papież Franciszek. Kościół katolicki w Norwegii jest jednoznaczny w swoim przesłaniu: nadużycia muszą być dokładnie zbadane, zgłoszone i ukarane, zarówno przez Kościół, jak i przez władze cywilne.

 

Wyższy status

12 grudnia biskup Eidsvig podpisał „Dekret ogólny z wprowadzeniem specjalnego prawa karnego za ustalone grzechy przeciwko szóstemu przykazaniu”.

 

–  Dlaczego biskup podjął decyzję o zaostrzeniu kary za naruszenie szóstego przykazania w formie dekretu ogólnego?

– Jest to regulacja kościelna o wyższym statusie niż zwykły dekret i obowiązuje bez żadnego wyjątku.

Nowy dekret ogólny jest również uzasadniony faktem, że Kościół zmienił swoje prawo kanoniczne przeciwko naruszeniom szóstego przykazania: dlatego Kościół norweski musi  nadążaź za tym, jak i wyrażać norweskie rozumienie praktyki prawa cywilnego.

 

– Co oznacza „wprowadzenie partykularnego prawa karnego”?

–  Wprowadzamy teraz rozporządzenie prawne, które będzie obowiązywało w tej Diecezji, ale które nie będzie stało w kolizji w z kanonicznym prawem kościelnym.

 

Nowe okresy przedawnienia

Msgr. Torbjørn Olsen (na zdjęciu poniżej) pracował nad nowym dekretem dla Diecezji. Jest on wikariuszem biskupim i ma tytuł licencjata prawa kanonicznego (1994) oraz doktora prawa kanonicznego (1999) z Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie.

 049623b6-d136-4c1e-8518-fd4f0536e29c.jpg

– Co jest najważniejszą nowością w dekrecie ogólnym, Mgr Olsen?

– Kościelne okresy przedawnienia dla tych przestępstw uległy znacznemu rozszerzeniu. Do tej pory wynosiły między trzy a pięć lat. Dekret oznacza, że wyjściowo okres ten będzie taki sam jak w prawodawstwie państwowym, i to jest dla nas decydujące, abyśmy lokalnie nie znaleźli się w skandalicznej sytuacji, gdy dana osoba jest skazana zgodnie z norweskim prawem, za coś, co jako lokalny Kościół musielibyśmy uznać za przedawnione - mówi Mgr Torbjørn Olsen.

 

Mgr. Olsen precyzuje, że w poważnych przypadkach możliwe jest również przedłużenie kościelnego okresu przedawnienia poza ten, który wynika z prawa norweskiego, nawet jeśli takie przedawnienie według prawa norweskiego nastąpiło.

 

Jasne i klarowne sankcje

– Tutaj zostało wprowadzone partykularne prawo karne za „określone grzechy przeciwko szóstemu przykazaniu”. Co to oznacza - kto i za co będzie karany?

– Dekret ogólny ma zastosowanie do duchowieństwa, osób konsekrowanych i w pewnym stopniu do osób zatrudnionych przez Kościół. W przypadku poważnych naruszeń szóstego przykazania, sposób egzekwowania kary nie był wystarczająco konkretny i jednoznaczny. W przypadku tego rodzaju łamania prawa, decyzje muszą być jasne i długotrwałe, a nawet dożywotnie - podkreśla biskup Eidsvig.

 

Uważa on, że postanowienia nowego dekretu pokazują, że Kościół traktuje nadużycia poważnie: gdy wydarza się nadużycie, zostaje ono ukarane i napiętnowane. To powinno zniechęcać potencjalnych przestępców, a także przyczyniać się do ich szybkiego i efektywnego usunięcia z instytucji kościelnych, tak, aby nie mogli kontynuować swoich niegodziwości.

Poza tym kara powinna dawać przykład: jeśli ktoś molestuje kogoś, dostanie za to adekwatną zapłatę. Wszystko to powinno być uświadomione - mówi biskup Eidsvig.

 

– Jak powinna zostać ukarana osoba duchowna, która zgrzeszy przeciw szóstemu przykazaniu?

– To zależy do tego jak poważne jest to wykroczenie, ponieważ kara powinna być proporcjonalna do wykroczenia. Może ona być zróżnicowana - od zwolnienia z kościelnych funkcji, poprzez wycofanie się z różnych zadań kościelnych i zakaz publicznego sprawowania posługi kościelnej w Diecezji. Jeśli jesteś seminarzystą, zostaniesz wykluczony z seminarium - mówi biskup Eidsvig.

 

 Artykuł dekretu ogólnego stanowi:

§ 1. Grzech przeciwko szóstemu z dziesięciu przykazań popełniony przez przemoc (vis), groźby (minae) lub manipulacje (fraus) lub przez nadużycie pozycji, zależności lub zaufania, jest karany:

1 ° pozbawienie wszystkich funkcji kościelnych w Diecezji;

2 ° pozbawienie wszystkich innych zadań kościelnych w Diecezji;

3 ° dożywotni zakaz publicznego wykonywania posługi kościelnej w Diecezji, jeśli przestępcą jest kleryk lub osoba konsekrowana;

4 ° zakaz publicznego noszenia szat liturgicznych w Diecezji, jeżeli przestępcą jest osoba konsekrowana lub urzędnik;

5 ° zakaz wykonywania w Diecezji zadań wynikających z mianowania na akolitę i lektora, jeżeli sprawcą jest akolita lub lektor;

6 ° wykluczenie z seminarium, jeśli przestępcą jest seminarzysta w seminarium dla lub w diecezji.

 

Systematyczna praca przeciwko nadużyciom władzy

– Dlaczego biskup uważa, że te zaostrzony dekret ogólny jest słuszny i potrzebny?

– W przeciwnym razie ksiądz, który jest winny poważnego nadużycia, mógłby się łatwo wywinąć, po prostu nie mielibyśmy uprawnień do zastosowania odpowiednich sankcji prawnych.

W celu dalszego wykazania determinacji Kościoła w wysiłkach na rzecz ochrony nieletnich i osób dorosłych szczególnie narażonych na nadużycia władzy, przedawnienie jest również przedłużone w szczególnie poważnych przypadkach.

 

– W Watykanie odbyła się ostatnio konferencja na temat ochrony nieletnich, zintensyfikowano walkę z nadużyciami w Kościele. Czy zaostrzenie dekretu jest wyrazem ducha, który charakteryzował watykańskie spotkanie?

– Tak. W Norwegii od dawna systematycznie pracowaliśmy przeciw nadużyciom. Pierwsza wersja naszego planu kryzysowego w przypadku nadużyć została opracowana 17 lutego 2003 r. Widzieliśmy, jak może być źle, jeśli ktoś tego nie uchwyci w zdecydowany sposób. Teraz wydaje się, że są wola i umiejętności, aby uchwycić to również w innych częściach świata. Liczba nadużyć została drastycznie zmniejszona, ponieważ działamy szybko i stanowczo: winni są zgłaszani i karani, zarówno przez prawo kościelne, jak i prawo cywilne. To jest wyłącznie pozytywne - mówi biskup Eidsvig.

 

Czytaj po norwesku